Ben je van plan je land te verlaten en in Brussel te komen wonen? Hier vind je een samenvatting van de procedures en formaliteiten waaraan je moet denken voor, tijdens en na je verhuizing.
- Verblijven in België (> 3 maanden)
Een onderdaan van de Europese Economische Ruimte (EER: Europese Unie + IJsland, Noorwegen en Liechtenstein) heeft het recht om langer dan 3 maanden in België te verblijven als hij er officieel werkt, is ingeschreven in een erkende onderwijsinstelling, of over voldoende middelen beschikt om in zijn levensonderhoud en sociale voorzieningen te voorzien. Een identiteitskaart of geldig paspoort volstaat. Hij laat zich wel het best registreren bij de gemeente waar hij verblijft binnen de 3 maanden na zijn aankomst.
Alle andere burgers moeten een visum hebben, dat ze moeten aanvragen bij het Belgische consulaat in hun land van oorsprong. - Gecombineerde Vergunning (Single Permit)
Een arbeidskaart is niet verplicht voor onderdanen van de EER en Zwitserland die officieel in Brussel komen werken.
Sinds 2019 voor onderdanen buiten de EER, om langer dan drie maanden in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest te mogen werken, worden de toelating tot arbeid en de verblijfsvergunning voortaan samen aangevraagd bij Brussel Economie en Werkgelegenheid. Na het doorlopen van deze procedure bevestigt de Gecombineerde Vergunning (Single Permit) zowel het recht om in België te verblijven als het recht om er te werken.
- Attest van uitschrijving in je land van oorsprong
Voordat je je vestigt in België en je je kunt inschrijven in het bevolkingsregister, moet je je verblijfsadres in je land van oorsprong laten schrappen. - Rijbewijs
Een rijbewijs uit een andere lidstaat van de EER is ook geldig in België. Verblijf je hier langer dan twee jaar? Dan ruil je je rijbewijs het best in voor een beveiligd Europees rijbewijs. Burgers van niet-Europese landen kunnen hun rijbewijs inruilen voor een Belgisch rijbewijs als er een wederkerigheidsverdrag bestaat tussen de twee landen. Anders moeten ze het rijexamen in België afleggen.
- Zijn alle documenten geldig?
Kijk goed na, voor je je in Brussel vestigt, of je alle nodige documenten hebt voor jezelf en je gezin: geldige identiteitskaarten of paspoorten, attesten van uitschrijving (woonplaats, school), rijbewijs, arbeidscontract of verklaring van tewerkstelling, Single Permit als nodig, enz. - Activiteit/carrière van je partner
Een geslaagde emigratie hangt ook samen met een evenwichtige gezinssituatie. Als je partner zijn/haar carrière onderbreekt, kan het nuttig zijn met zijn/haar werkgever te onderhandelen over eventuele terugkeervoorwaarden. Hoewel er in Brussel hoofdzakelijk Frans gesproken wordt, is tweetaligheid Frans/Nederlands vaak een vereiste voor een job. Wil je partner werk zoeken in Brussel? Licht je dan goed in over de mogelijkheden en de gelijkstelling van diploma's. Er bestaat trouwens een lijst van knelpuntberoepen in Brussel op de website van Actiris (Brusselse openbare tewerkstellingsdienst). (http://www.actiris.be/portals/33/liste%20fr-nl.pdf) - Scholen en kinderopvang
Er zijn in Brussel tal van internationale scholen die beantwoorden aan de noden van expats uit de hele wereld, en dat voor kinderen vanaf 2,5 jaar. De locatie van die scholen beïnvloedt vaak de keuze van expats voor de buurt waar ze zich vestigen. Je kunt je kinderen overigens ook altijd inschrijven in een officiële Belgische onderwijsinstelling, in het Frans (www.enseignement.be) of het Nederlands (www.onderwijsinbrussel.be).
Er geldt in België een leerplicht van 6 tot 18 jaar. Je kinderen jonger dan 3 jaar kunnen terecht in de openbare of privékinderopvang. Je kiest het best een kinderopvang die erkend is door de organisaties voor kinderwelzijn: ONE aan Franstalige kant en Kind en Gezin in Vlaanderen. Begin daar goed op tijd mee, want de vraag naar opvang in Brussel is heel groot, meestal veel groter dan het aanbod. - Gezelschapsdieren
Reist Minou of Bobby met je mee? Ga dan op voorhand zeker naar de dierenarts (vaccin tegen hondsdolheid, attesten, enz.). Denk er ook aan de nodige formaliteiten te regelen voor de reis (met het vliegtuig, de trein … zelfs per wagen kunnen attesten worden opgevraagd). Om België binnen te mogen, moeten huisdieren bovendien gechipt zijn. Eenmaal in België moet je je viervoetige vriendjes ook laten registreren bij een Belgische dierenarts.
- Tijdelijke huisvesting (hotel, B&B …)
In afwachting van een definitief onderkomen, biedt Brussel je een ruime keuze aan gemeubileerde woningen en huisvesting voor een korte termijn. Raadpleeg het aanbod op de website van Brussels Destination. - Huren/kopen
Hoewel Brussel de hoofdstad van Europa is, vallen de vastgoedprijzen er nog redelijk goed mee in vergelijking met de rest van Europa. Naast de klassieke immosites als Immoweb en Immo Vlan, zijn er sites die zich speciaal richten tot expats en hun hulp aanbieden bij de zoektocht naar een geschikte woning: My Sweet Home Expat of Expat Housing bijvoorbeeld. Twijfel je over welke buurt je moet kiezen? Lees dan ons artikel over scholen voor expats. - Verhuizing
Denk eraan je verhuizing voldoende op tijd te plannen en reserveren. Kies voor een verhuisfirma die alle nodige certificaten kan voorleggen voor een internationale verhuizing. Verhuis je vanuit een EU-land, dan zijn er geen douaneformaliteiten. Vraag ook na bij je verhuizer of hij alle nodige formaliteiten geregeld heeft in België (parkeerborden, vergunning lift, enz.).
- Auto
Brussel heeft niet de beste reputatie als het op verkeer aankomt! Er staan elke dag lange files. Overtreding worden vaak en zwaar bestraft. Het is er ook niet zo eenvoudig om een parkeerplaats te vinden. Informeer tijdens je zoektocht naar een woning ook naar de parkeergelegenheid in de buurt en huur zo nodig een garage als die niet bij de woning hoort. Kom je met je eigen auto naar Brussel, weet dan dat je die bij een langer verblijf het best laat inschrijven in België. Neem daarom je inschrijvingsbewijs, je rijbewijs en de internationale verzekeringskaart mee. - Zachte/alternatieve mobiliteit
Steeds meer Brusselaars nemen de fiets (hun eigen rijwiel of een deelfiets van Villo!), de elektrische fiets (Brussel is alles behalve vlak!) of een ander vervoersmiddel waarmee ze de files te slim af kunnen zijn, zoals een monowheel of een elektrische step. Je ziet ook meer en meer (al dan niet elektrische) scooters opduiken. Brussel biedt ook systemen van autodelen aan met een facturatie per minuut. Zo kun je in heel Brussel een auto nemen en terugzetten zonder parkeerkosten te moeten betalen. Zipcar en DriveNow zijn de twee populairste. - Openbaar vervoer
Brussel is over het algemeen goed bereikbaar met het openbaar vervoer. De metro, niet altijd eenvoudig volgens niet-Brusselaars, heeft nochtans het voordeel dat je de files vermijdt die vaak ook bussen en trams vastzetten (hoewel die meestal een eigen rijstrook hebben). In Brussel wordt het openbaar vervoer beheerd door de MIVB. Op hun website vind je meer informatie en een reiswegplanner. Maar er rijden ook bussen die uit Wallonië (TEC) en Vlaanderen (De Lijn) komen, zodat er ook aansluiting is naar de Brusselse rand. Het Gewestelijk ExpresNet, waaraan sinds 2004 wordt gewerkt, is nog altijd niet klaar.
Je kunt in Brussel (Noord, Centraal en Zuid) ook de trein nemen van en naar de luchthaven (ga naar de site van de NMBS). Ten slotte rijden er zo'n 1.300 taxi's en 600 Uber-X-chauffeurs (limousines) door de straten van Brussel. Voor een rit tussen de luchthaven en het centrum van de stad betaal je tussen 35 en 50 euro.
- Jouw bank in Brussel
Verschillende grootbanken bieden hun diensten aan in Brussel. Maar er is er maar één die zich specifiek richt op Brussel en haar inwoners. Het is ook de enige bank met 'Brussel' in haar naam. Je bevindt je al op haar site, dat is een goed teken! Ze heet KBC Brussels (moedermaatschappij KBC is de op twee na grootste bank van het land). Om jouw komst naar Brussel te vergemakkelijken heeft KBC Brussels een vereenvoudigde werkwijze uitgewerkt om je rekening online te openen. - Verzekeringen
De grote verzekeringsmaatschappijen zijn uiteraard aanwezig in Brussel (AXA, AG, P&V, enz.). De meeste banken bieden eveneens het volledige gamma verzekeringsproducten aan (burgerrechtelijke aansprakelijkheid, woning, auto, enz.). En dat geldt ook voor KBC Brussels. - Belastingen
Iedereen die is ingeschreven in het vreemdelingenregister in de gemeente waar hij verblijft, moet belastingen betalen. Dan kan personenbelasting zijn (NPB: gezinsinkomen), vennootschapsbelasting (Ven.B.), belasting van niet-inwoners (BNI: eigenaars van onroerend goed of personen die een winstgevende activiteit uitvoeren zonder dat ze in België wonen) of rechtspersonenbelasting (RPB: verenigingen, enz.). Woon je meer dan 6 maanden per jaar in België, dan ben je verplicht al je belastingen in België te betalen.
- Doktersbezoek en vaccins
Ga voor je vertrekt naar je dokter om zeker te zijn dat alles in orde is wat je gezondheid betreft. Heb je bepaalde attesten nodig? Laat die dan ook meteen invullen. Vraag aan je dokter ook de namen in België van de geneesmiddelen die je gebruikt (of hun equivalenten). - De sociale zekerheid in België
België beschikt over een heel uitgebreid socialezekerheidssysteem. Ook buitenlanders hebben recht op bepaalde sociale uitkeringen en steunmaatregelen. De voordelen die je als buitenlander kunt genieten, zijn sterk afhankelijk van de omstandigheden waarin je op het Belgische grondgebied verblijft. Op de erg volledige website van de sociale zekerheid in België vind je uitgebreide informatie in 4 talen (FR/NL/DE/EN). - De 3 pensioenpijlers: wettelijk, aanvullend, individueel
Naast het wettelijke pensioen van de eerste pijler (gevormd door de bijdragen die de overheid afhoudt van het loon) en het extralegale pensioen van de tweede pijler (opgebouwd door de werkgever via een groepsverzekering of een pensioenfonds), biedt individueel pensioensparen de mogelijkheid om een aanvullend pensioen op te bouwen. Het levert je bovendien een belastingvoordeel van 30% op. Klik hier om meer te weten over pensioensparen.
- Geschiedenis, geografie, cultuur, politiek, taal …
België is een klein land met hééééél ingewikkelde institutionele structuren! Het is een federale constitutionele monarchie met een parlementair stelsel (dat alleen al!) en een van de 6 stichtende landen van de Europese Unie. De belangrijkste instellingen daarvan bevinden zich in Brussel. België telt 3 taalgemeenschappen: de Nederlandstaligen (57%), de Franstaligen (43%) en een heel kleine Duitstalige gemeenschap in het oosten van het land. Er zijn ook 3 gewesten: Vlaanderen in het noorden (Nederlandstalig), Wallonië in het zuiden (Franstalig) en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, dat tweetalig is, maar in hoofdzaak Franstalig (ongeveer 85%), hoewel het wordt ingesloten door Vlaanderen. Zelfs voor de Belgen is het niet altijd even duidelijk! Gelukkig is er het befaamde 'compromis à la Belge', waardoor iedereen in relatieve harmonie kan samenleven. (De rivaliteit tussen Franstaligen en Nederlandstaligen speelt voornamelijk op politiek vlak. Wees gerust, op straat merk je er niks van!) Ben je benieuwd (en moedig!)? Dan ontdek je er meer over op de Wikipediapagina over het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. - Wetgeving
De lokale wetgeving geldt uiteraard ook voor buitenlanders die in België wonen. Op enkele uitzonderingen na zijn de regels vergelijkbaar met die in de andere landen van de Europese Unie. Toch zijn er een aantal bijzonderheden waar je het best van op de hoogte bent (snelheidsbeperkingen, verplichte huurwaarborg, enz.). Informeer je daarom grondig voor je vertrek. - Telecomoperatoren
Drie grote operatoren verdelen de Belgische markt onder elkaar: Proximus, Orange en Base. Ze bieden allemaal prepaidkaarten aan, zodat je een contactnummer hebt (gratis overdraagbaar naar andere operatoren) in afwachting van je definitieve keuze. Proximus, de gevestigde telefoonoperator, biedt packs aan met daarin digitale tv met meer dan 80 zenders, breedbandinternetverbinding en mobiele en vaste telefonie. In bepaalde Brusselse gemeenten kun je ook kiezen voor VOO (Franstalige operator) of Telenet.
- Vrije tijd (bezoeken, drinken, eten, uitgaan ...)
De Brusselaars hebben de reputatie bon vivants te zijn. Ze gaan graag uitgebreid op restaurant of op café (voor een biertje, een glas wijn, een gin, een cocktail, enz.). Vraag hen zeker om advies: doorgaans zijn Brusselaars gastvrij en helpen ze je graag hun stad te ontdekken.
Voor expats is het Luxemburgplein, in de Europese wijk, dé place to be op donderdag. Vanaf 17 uur lopen alle bars op het plein vol. De meeste websites voor expats zullen je ongetwijfeld goede tips geven over waar je je in goed gezelschap kunt begeven.
Ontdek ook de 10 onmisbare apps om beter te leven in Brussel.
Download en print je checklist
KBC Brussels check-list voor expats
-
Check-list-expats-NL
(1,07 MB)
