Chocolade: een bitterzoet investeringsverhaal
Pasen is achter de rug. In grote delen van de wereld worden dan traditioneel chocolade paaseitjes gegeten. Maar misschien lagen er dit jaar wel wat minder verstopt dan anders? Want hoewel heerlijk, kan niet langer gezegd worden dat ze goedkoop zijn. De prijzen van cacao schoten de afgelopen maanden de hoogte in. Welke impact heeft dit op uw portefeuille? Aan de kassa? En als belegger?
Chocolade is en blijft populair. Ook met hogere prijzen. Net zoals Willy Wonka de magie in chocolade zag, zijn er ook voor de belegger kansen in dit mooie groeiverhaal.
Dea Shehu, Thematic Portfolio Manager KBC Asset Management
Cacaoprijs op ongeziene hoogte
Grondstoffenspecialisten trokken de afgelopen weken grote ogen. De prijs van cacaobonen, de belangrijkste grondstof voor chocolade, is voor het eerst boven de 10.000 dollar per ton gestegen. “Dit hoge prijspeil werd enkele maanden geleden nog ondenkbaar geacht”, zegt Dea Shehu, Thematic Portfolio Manager bij KBC Asset Management. “De termijn-markt in New York toont een nieuw record. In slechts 3 maanden tijd is cacao dubbel zo duur geworden.”
Weersomstandigheden vormen een belangrijke spelbreker, maar ook structurele problemen liggen aan de basis van de torenhoge cacaoprijs.
Dea Shehu, Thematic Portfolio Manager KBC Asset Management
Aanbod onder druk
West-Afrika domineert samen met Ivoorkust en Ghana de wereldproductie van cacao. Maar liefst 80% van de totale productie komt daar vandaan. De plantages in West-Afrika kregen de afgelopen zomer bijzonder hevige regens over zich heen, met zware overstromingen tot gevolg. Deze hebben de cacaobomen beschadigd, waardoor schimmelziekten vrij spel kregen en de peulen gingen rotten. “In Ivoorkust en Ghana raakten de bomen besmet met het Cacao Swollen Shoot virus”, verduidelijkt Shehu. “Als de boom zo’n virus oploopt, produceert hij slechts de helft van zijn gebruikelijke opbrengst. Geschat wordt dat voor dit jaar de vraag het aanbod overtreft met zo’n 400.000 ton. Het grootste marktonevenwicht in lange tijd.”
Klimaat gerelateerde weersfenomenen, zoals bijvoorbeeld El Niño, worden allicht de komende jaren intensiever, wat voor een blijvende impact kan zorgen. De klimaatopwarming laat in dat opzicht een bittere nasmaak achter in de cacao-industrie.
“Er is ook een structureel probleem”, vult Shehu nog aan. Cacaoboeren zijn typisch 'kleine' boeren. Ze hebben maar een beperkte hoeveelheid grond en missen vaak voldoende inhoudelijke kennis over het product dat ze verbouwen. De meeste cacaoboeren hebben, in tegenstelling tot telers van andere gewassen, nog nooit het eindproduct geproefd, in dit geval chocolade. “Cacaoplantages leveren steeds minder op voor de boeren in kwestie. De prijs die de consument betaalt, staat in schril contrast met de arbeidsomstandigheden waarin cacaoboeren werken. We zien vaak kleine boerderijen en de armoede is enorm. Alle inspanningen van fair trade chocolate ten spijt… Er wordt dus ook steeds minder geïnvesteerd in nieuwe aanplantingen, terwijl die broodnodig zijn.”
“Ik maak ook graag nog een kleine bocht naar de beroemde 'ontbossingswet' die vanaf 2025 in Europa van kracht wordt, en die fabrikanten verplicht om de hele toeleveringsketen van boerderij tot chocolade in kaart te brengen", voegt Shehu eraan toe. "Voor cacaofabrikanten brengt dit extra uitdagingen met zich mee, omdat, zoals gezegd, de boerderijen erg klein zijn en de cacao business overloopt van de informaliteiten - zowel langs de kant van de boeren als langs de kant van West-Afrikaanse regeringen."
Chocolade is geliefd. De meeste consumenten zullen hun reep chocolade niet snel laten liggen wanneer die iets duurder wordt.
Dea Shehu, Thematic Portfolio Manager KBC Asset Management
Hoewel chocoladefabrikanten zich meestal indekken tegen potentieel moeilijke weersomstandigheden, en dus mindere oogsten, gebeuren die afdekkingen zelden voor een periode langer dan 1 jaar. Doorgaans houden fabrikanten een cacaovoorraad van ongeveer 5 maanden aan. Momenteel hebben de toekomstige prijzen extreme niveaus bereikt. "Vandaag zien we op de cacaotermijnmarkt 80% speculanten en 20% hedgers. De extreme stijging van de afgelopen weken is grotendeels ingegeven door speculatie, die een soort turbo op de prijs heeft gezet. Als dat effect is uitgewerkt, kan de markt weer wat kalmeren", voegt Shehu eraan toe. "De huidige marktprijs is allesbehalve realistisch, ondanks de uitdagingen waar de cacaoteelt voor staat."
Lekkernij of luxeproduct?
De gemiddelde Europeaan eet bijna 5 kilo chocolade per jaar. En terwijl het aanbod daalt, blijft de vraag systematisch stijgen. “In het Westen was chocolade altijd al populair. De toenemende wereldwijde welvaart maakt chocolade bovendien voor steeds grotere groepen mensen bereikbaar. Chocolade is in de eerste plaats een Europees en in toenemende mate een Amerikaans verhaal. In de meeste Aziatische en Afrikaanse landen is chocolade niet zo bekend als hier, wat ruimte voor groei met zich meebrengt. Het wordt ook in steeds meer producten verwerkt, zoals in koekjes, ijs of snoepgoed. Veel mensen, uit alle sociale klassen, hebben wel een reep chocolade in de keukenkast liggen”, stelt Shehu.
De grote voedingsgiganten of chocoladeproducenten, zoals bijvoorbeeld een Nestlé, een Mondelez International of een Lindt, genieten wereldwijd van een solide reputatie, waardoor ze hun prijszettingsvermogen kunnen behouden.
Dea Shehu, Thematic Portfolio Manager KBC Asset Management
Wanneer grondstofprijzen stijgen, hebben bedrijven verschillende mogelijkheden om daarmee om te gaan. Ze kunnen de productie-efficiëntie verhogen of met goedkopere of kleinere verpakkingen werken. Ze kunnen ook het product zelf aanpassen: door bijvoorbeeld een deel van de vaste cacao- ngrediënten door cacaopoeder (een ingrediënt van mindere kwaliteit) te vervangen, of door cacaoboter door melk of andere plantaardige oliën te vervangen. Ze kunnen het percentage van andere ingrediënten, zoals noten, verhogen. In koekjes kunnen ze heel gemakkelijk minder cacaochips gebruiken. De mogelijkheden zijn eindeloos. "Of ze kunnen de hogere prijs doorrekenen aan de consument", zegt Shehu. "Hoewel wij als consument de volledige impact nog niet helemaal voelen, zullen de hogere cacaokosten dit jaar en volgend jaar onvermijdelijk worden doorgerekend. Het duurt doorgaans 6 tot 12 maanden voordat de kosten de consument bereiken. Al betwijfel ik heel sterk of een hogere prijs ook de vraag naar chocolade zal verminderen." Wat het ook wordt, het zullen de kleine, over het algemeen niet-beursgenoteerde fabrikanten zijn die het hardst zullen worden getroffen. Degenen die minder ruimte hebben om zich aan te passen.
Streven naar meer strategische onafhankelijkheid
Steeds meer chocoladebedrijven nemen maatregelen om het hoofd te bieden aan het krappe aanbod. Zowel een nauwere samenwerking met lokale boeren, als het diversifiëren van de inkoopregio’s kunnen de kwetsbaarheid van toeleveringsketens verminderen. Duurzame landbouwpraktijken, met het oog op een consistente levering op de lange termijn, worden actiever gepromoot. “Het gaat dan bijvoorbeeld om het trainen van boeren om milieuvriendelijke praktijken toe te passen of initiatieven om het levensonderhoud van de lokale boeren te verbeteren”, verduidelijkt Shehu. “Ook een meer efficiënte toeleveringsketen is cruciaal. Denk hierbij aan het optimaliseren van logistiek, transport en opslag.” Sommige fabrikanten zijn zelfs op zoek naar alternatieven voor cacao. “Maar voorlopig staan de ontwikkelingen op dit vlak nog in hun kinderschoenen”, zegt Shehu.
Ook de liefde van beleggers gaat door de maag
Los van de huidige hoge grondstofprijzen blijft chocolade een interessante case voor de thematische belegger. De producenten van chocolade zagen en grepen de kans om te differentiëren en te premiumiseren, met een sterke prijszettingsmacht als gevolg. “De grote chocoladeproducenten zijn sterk aanwezig op de wereldwijde markt. Ze hebben bewezen succesvol te zijn in het leveren van hoogwaardige producten en in het genereren van winst”, stelt Shehu.
“Chocolade heeft ook een aureool gecreëerd rond andere voedselcategorieën, zoals ijs en koekjes. En het heeft nieuwe gebruikerscases bedacht en geïmplementeerd”, vult Shehu aan. “De vraag naar veganistische, biologische en glutenvrije chocolaatjes, bijvoorbeeld, neemt gestaag toe. Iets waar de producenten maar al te graag op inspelen.” Ook de trend naar luxevarianten valt op. In de hippe buurten van grootsteden vind je dikwijls exclusievere chocoladeboetieks. “Vergelijk het met speciale koffiedegustaties”, zegt Shehu. “Een alledaags product dat door iedereen geconsumeerd wordt, wordt exclusief gemaakt, wat de beleving specialer maakt. En hoe specialer de beleving, hoe hoger de prijs mag zijn.”
Chocolade kan prima dienen als langetermijninvestering. Chocolade-producenten bieden, wanneer je verder kijkt dan de uitdagingen op korte termijn, de mogelijkheid tot structurele groei, dankzij een innovatieve mindset, een drive naar kwaliteit en een stevige prijszettingsmacht.
Dea Shehu, Thematic Portfolio Manager KBC Asset Management
Er zijn verschillende manieren om thematisch te beleggen in chocolade. Net zoals bij andere beleggingen geldt ook hier: wie paaseitjes zoekt op de beurs moet zijn huiswerk maken. “Ook in de wondere chocoladewereld van Willy Wonka is een goede analyse en voldoende diversificatie op zijn plaats”, sluit Shehu af.
Meer lezen over thematisch beleggen?
Dit artikel is louter informatief en mag niet als beleggingsadvies beschouwd worden.
