Als je wilt ondernemen hoef je dat niet per se helemaal in je eentje te doen. En je hoeft ook niet altijd zelf een merk uit te vinden als zelfstandige. Franchising biedt je de mogelijkheid te ondernemen als zelfstandige en tegelijkertijd te profiteren van de naambekendheid en populariteit van bestaande merken.

Bij het systeem van franchising zijn er doorgaans twee partijen: de franchisenemer (jij, de ondernemer) en de franchisegever (het merk, het bestaande bedrijf). De franchisenemer mag tegen betaling de merknaam van de franchisegever gebruiken. Daar zijn doorgaans redelijk wat voorwaarden aan verbonden, zoals de inrichting van de zaak en het gebruik van bepaalde kleuren tot zelfs lettertypes in de folders. De franchisenemer mag dus meestal niet zoveel zelf beslissen, maar de franchisegever mag wel vrij aanpassingen doen aan het bestaande model en de strategieën.

Franchising komt in alle sectoren voor, maar je vindt het vooral in de horeca, supermarkten en vastgoed- of bankkantoren. Het verschil met filialen van een winkelketen is dat een filiaal eigendom blijft van de hoofdzetel en dat het uitgebaat wordt door een medewerker in loondienst. Bij franchising wordt een nieuwe locatie eigendom van de uitbater, die het statuut van zelfstandige heeft. Supermarktketens gebruiken vaak een combinatie van de twee systemen: een deel filialen en een deel locaties die via franchising worden uitgebaat.

Het lijkt bijzonder aantrekkelijk om met een onderneming te beginnen en onmiddellijk te genieten van de steun en bekendheid van een bestaand merk. Maar de realiteit toont aan dat je toch beter wat oppast en vooral het contract goed naleest. Er zijn namelijk altijd franchisegevers die vooral de licentie willen verkopen en zich verder niet veel aantrekken van hun franchisenemers. Ze kunnen eventuele slechte prestaties afschuiven op het feit dat de zelfstandige uitbater zelf verantwoordelijk is voor de omzet en de winst. Of ze leggen bij het afsluiten van het contract onrealistische voorwaarden op, zoals de afname van een voorraad die de nieuwe franchisenemer onmogelijk kan kwijtraken. Dergelijke franchisegevers zijn erop uit om mensen te strikken die héél graag zelfstandig ondernemer willen worden, maar zelf de stap niet durven zetten. Maar we willen niemand ontmoedigen, de meerderheid is uiteraard wel betrouwbaar. Het komt er vooral op aan het contract heel goed na te lezen, zelf eens een marktonderzoek te doen op basis van de voorwaarden en liefst ook eens te rade te gaan bij iemand met een juridische achtergrond die het contract kan nalezen.

De consument is vertrouwd met de merknaam van de franchise, waardoor klanten vinden een stuk gemakkelijker wordt. Daarnaast doet de franchisegever normaal gezien vanuit de hoofdzetel aan reclame en marketing, dikwijls op TV en op de radio, wat voor een startende ondernemer normaal gezien onmogelijk is. De ondernemer kan beproefde en bewezen producten aanbieden, waardoor klanten overtuigen ook gemakkelijker wordt. Daarnaast is het risico voor de franchisenemer beperkt, waardoor hij meestal veel vlotter krediet kan krijgen. Via de franchisegever kan de ondernemer zijn medewerkers vrij goedkoop laten opleiden en wordt hij zelf ook gecoacht. En dat terwijl hij toch zijn zelfstandigheid behoudt.

Ook de franchisegever heeft als ondernemer voordelen. Terwijl de franchisenemers zich voor hem inzetten, draagt hij zelf nauwelijks risico’s omdat de franchisenemer zelfstandig is en zelf alle investeringen doet. Een franchisegever kan perfect groeien met een kleiner kapitaal dan dat van de franchisenemers en krijgt bovendien in de meeste gevallen al een betaling binnen van de franchisenemer nog voor die gestart is.

Zoals bij alles zijn ook aan het systeem van franchising nadelen verbonden. Zo geeft het gebruik van een bewezen concept geen garantie op succes. Zou bijvoorbeeld een luxekledingzaak in een armere buurt van een grootstad wel kans maken? Daarnaast moet de franchisenemer ook al een investering doen om alleen maar de naam van de franchisegever te mogen gebruiken. Dat heet de ‘instapfee’.

Franchising is een sterk systeem met veel potentieel voor de twee partijen, zolang het op een correcte en eerlijke manier verloopt. Het is dus zeker een valabele optie om als ondernemer te starten, maar bekijk de voorwaarden en de details van het contract grondig en laat ze ook nakijken door een jurist of iemand bij UNIZO.